Ndugu Wananchi,
Kama ilivyo ada naomba nianze kwa kumshukuru Mwenyezi Mungu
mwingi wa Rehma, kwa kutujaalia uzima na kutuwezesha kumaliza nusu ya
kwanza ya mwaka 2012 salama. Kwa kutumia utaratibu wetu wa kuzungumza
nanyi kila mwisho wa mwezi, leo napenda kuzungumzia mambo mawili. Jambo
la kwanza ni suala la usafirishaji haramu wa binadamu nchini na la
pili ni la mgomo wa madaktari.
Usafirishaji Haramu wa Binadamu Nchini
Ndugu Wananchi;
Bila ya shaka mtakuwa mmezisikia taarifa za tukio la kushtusha na kuhuzunisha la kukutwa maiti 43
za watu wasiojulikana, zilizotupwa katika kichaka kilichopo kijiji cha
Chitego, Wilayani Kongwa, Mkoa wa Dodoma tarehe 26 Juni, 2012. Pamoja
na maiti hao, walipatikana watu 84 wakiwa hai lakini wote
wakiwa wamedhoofu na baadhi yao wakiwa mahututi. Hatua za haraka
zilichukuliwa kuwasafirisha watu hao hadi Dodoma ambapo wale waliokuwa
mahututi walifikishwa Hospitali Kuu ya Mkoa wa Dodoma kwa matibabu na
wengine walihifadhiwa katika Kituo cha Kati cha Polisi, Dodoma. Maiti 22 zilipelekwa Dodoma na 21 zilipelekwa Morogoro kuhifadhiwa.
Taarifa zilizopatikana kutoka kwa wale walionusurika zimebainisha kuwa
watu hao ni raia wa Ethiopia ambao walikuwa safarini kwenda Malawi na
baadaye Afrika ya Kusini ambako wangetengenezewa utaratibu wa kwenda
kuishi Marekani na Ulaya. Kwa mujibu wa maelezo yao, safari yao
ilianza miezi mitano iliyopita. Mwezi mmoja waliutumia Ethiopia na
miezi minne waliitumia Kenya kabla ya kuletwa Arusha ambako walipakiwa
kwenye lori na kuanza safari ya kuelekea Malawi lakini ikaishia
Chitego. Lori walilopanda lilikuwa limezibwa kabisa na hivyo
kusababisha vifo kwa kukosa hewa.
Tukio la Chitego, Dodoma la wahamiaji haramu kukamatwa na wengine
kukutwa wamekufa si la kwanza kutokea hapa nchini. Kwa jumla, katika
kipindi cha takriban miaka 10 sasa kumekuwepo na tatizo kubwa la
wahamiaji haramu kuingia nchini. Kwa mfano, kati ya mwaka 2005 na hivi
sasa jumla ya wahamiaji haramu 19,683 wamekamatwa. Karibu wote wameshaondoshwa nchini na hivi sasa wapo karibu watu 1,500
tu magerezani wanaotumikia adhabu na kusubiri kurejeshwa makwao.
Wengi wa watu hao wanatoka Ethiopia na Somalia na baadhi kutoka
Pakistan na Bangladesh.
Wahamiaji
haramu wamekuwa wanaingia nchini kwa kupitia njia zisizo rasmi. Wapo
wanaotumia nchi kavu hasa kupitia mikoa ya Mara, Arusha, Kilimanjaro na
Tanga. Na, wapo wanaopitia baharini kwa kutumia fukwe za Pemba,
Unguja na za mikoa ya ukanda wa Pwani ya Tanzania Bara yaani Tanga,
Pwani, Lindi na Mtwara.
Ndugu Wananchi;
Kwa
mujibu wa kauli zao, watu hao wamekuwa wanaeleza kuwa hawaji nchini
kuhamia bali wao ni wapita njia tu. Wanaelekea Afrika ya Kusini ambako
wameahidiwa kuwa watatengenezewa mipango ya kuhamia Marekani na Ulaya.
Watu hao pia wamethibitisha kuwepo kwa watu maalum wanaojihusisha na
usafiri wao tangu nchi watokako na zote wanazopitia mpaka kule
waendako. Aidha, wamesema kuwa wao wanawalipa watu hao ili
wawasafirishe na hakika si kiwango kidogo. Kwa jumla ni kwamba hili si
suala la uhamiaji haramu bali ni la biashara haramu ya kusafirisha
binadamu.
Ndugu Wananchi;
Kufuatia
vyombo vyetu vya usalama kuwa makini na watu wengi kukamatwa ndipo
wasafirishaji walipobuni njia za kuwasafirisha kama mizigo. Makontena,
malori yaliyofunikwa nyuma na matenki ya mafuta na ya maji yamekuwa
yanatumika kwa ajili hiyo. Usafiri wa aina hiyo ndiyo uliosababisha
vifo vilivyotokea Dodoma tarehe 26 Juni, 2012 na vya watu 21 vilivyotokea mwezi Desemba, 2011 Mkoani Morogoro, na vile vya watu 12 vilivyotokea katika matukio mawili ya Mkoa wa Mbeya, mwezi Mei, 2012.
Ndugu Wananchi;
Tarehe
27 Juni, 2012 nilikutana na wakuu wa vyombo vya ulinzi na usalama
nchini kuzungumzia tukio la Chitego na suala zima la biashara hii haramu
na hasa mbinu mpya inayotumiwa na wasafarishaji. Nilitoa pongezi kwa
vyombo vya dola kwa kazi nzuri waifanyayo kudhibiti shughuli za
biashara hii haramu hapa nchini. Tulielewana kuwa waendelee kuimarisha
udhibiti huo kwa lengo la kukomesha kabisa biashara hii.
Niliagiza pia kwamba kikundi kazi nilichokiunda mwaka 2006
kushughulikia ujambazi sasa kielekeze sehemu ya nguvu zake kukabili
tatizo hili. Aidha, kwa pamoja tulikubaliana kuwa nchi yetu ishirikiane
na wenzetu wa Ethiopia, Kenya, Malawi, Msumbiji na Afrika ya Kusini
kutambua mawakala na kuwabana kwa mujibu wa sheria. Tayari nimeshaanza
kufanya mawasiliano na baadhi ya Wakuu wa Nchi hizo kuhusu ushirikiano
huo. Nashukuru wote wameafiki nchi zetu zishirikiane kwa pamoja
kuvunja mtandao huu mchafu na kutokomeza biashara hii haramu na
inayodhalilisha utu wa mwanadamu.
Ndugu Wananchi;
Napenda
kuchukua nafasi hii kuwashukuru wenzetu, wakazi wa vijiji vya Chitego
na Mkoka kwa kazi nzuri walioifanya. Kwa kweli, wenzetu wameonesha
uzalendo wa hali ya juu kwa kutoa taarifa mapema juu ya jambo lenyewe,
lakini pia wameonesha utu kwa kuwajali wageni waliokumbwa na janga hili.
Naushukuru pia uongozi wa Mkoa wa Dodoma na Morogoro ikiwa ni pamoja
na vyombo vya ulinzi na usalama kwa kulishughulikia tatizo hilo kwa
umakini mkubwa. Nimefurahishwa sana na ushirikiano ulioonyeshwa na
vyombo na taasisi mbalimbali za Serikali katika kushughulikia suala
hili.
Ndugu Wananchi;
Jambo la pili ni kuhusu mgomo wa Madaktari unaoendelea nchini
hivi sasa. Nilipozungumza na Wazee wa Dar es Salaam katika Ukumbi wa
Diamond Jubilee tarehe 12 Machi, 2012, kuhusu mgomo wa Madaktari
uliokuwa unaendelea wakati ule pamoja na kuelezea chimbuko la mgomo na
hatua iliyokuwa imefikiwa, nilielezea mazungumzo yangu na viongozi wa
Chama cha Madakari wakiwemo pia viongozi wa Jumuiya ya Madaktari.
Nilitoa taarifa kuwa tumeelewana kuwa watasitisha mgomo na watarudi
kwenye meza ya majadiliano na Serikali. Siku ile pia nilielezea
matumaini yangu kuwa mgomo ule utakuwa wa mwisho katika nchi yetu.
Bahati mbaya matumaini yangu hayo hayakuwa na hivi sasa tunashuhudia
tena wagonjwa wakiteseka, kuhangaika na wengine kufa kwa sababu ya
kukosa huduma wanazostahili kwa vile madaktari wao wamegoma tena.
Ndugu Wananchi;
Kama
walivyoniahidi, madaktari waliacha kugoma na viongozi wao walirudi
kwenye mazungumzo na Serikali. Kama ilivyoagizwa na Mahakama Kuu,
Kitengo cha Kazi tarehe 8 Machi, 2012, kwa mujibu wa Sheria ya Mahusiano
Kazini, Namba 6 ya mwaka 2004. Chama cha Madaktari na Serikali
walifika katika Tume ya Usuluhishi na Uamuzi (Commission for Mediation
and Arbitration) kwa ajili ya majadiliano. Kwa pamoja na kwa ridhaa yao
wote, pande hizo mbili ziliiomba Tume hiyo iwape fursa ya kuzungumza
wao wenyewe na wakimaliza mazungumzo wataenda kusajili makubaliano yao.
Tume ikawakubalia. Ni vizuri ikakumbukwa kuwa siku ile ya tarehe 8
Machi, 2012 Mahakama Kuu Kitengo cha Kazi, ilitoa zuio la mgomo pamoja
na kuagiza kuwepo mazungumzo baina ya pande mbili.
Ndugu Wananchi;
Kati
ya tarehe 10 Aprili, 2012 na tarehe 30 Mei, 2012, vilifanyika vikao
sita vya majadiliano kati ya Serikali na Chama cha Madaktari. Katika
mazungumzo hayo hoja au madai 12 ya madaktari yalizungumzwa. Mambo hayo
ni haya yafuatayo:
1.Posho ya kuitwa kazini (on call allowance) iwe asilimia 10 ya mshahara.
2.Posho ya kufanya kazi katika mazingira hatarishi (Risk allowance) iwe asilimia 30 ya mshahara.
3.Madaktari wapatiwe nyumba grade A au posho ya makazi ambayo iwe asilimia 30 ya mshahara.
4.Posho ya kufanya kazi katika mazingira magumu iwe asilimia 40 ya mshahara.
5.Madaktari walipwe posho ya usafiri ya asilimia 10 ya mshahara au wakopeshwe magari.
6.Madaktari wanaoanza kazi walipwe mshahara wa shilingi 3,500,00/= kwa mwezi.
7.Madaktari wapatiwe Green Card za Bima ya afya.
8.Hatua za kinidhamu zichukuliwe dhidi ya Watendaji Wakuu wa Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii.
9.Viongozi wa Kisiasa kulazimisha kupewa rufaa nje.
10.Madaktari waliofukuzwa warudishwe kazini.
11.Huduma za afya ziboreshwe nchini.
12.Posho ya uchunguzi wa maiti iongezwe.
Ndugu Wananchi;
Katika mambo hayo 12 pande zote mbili zilifikia muafaka na kukubaliana wa pamoja kwa mambo saba. La kwanza,
ni kuhusu usafiri wa kwenda na kurudi kazini. Serikali ilieleza kuwa
upo utaratibu kwa mujibu wa Waraka wa Utumishi wa Serikali Na. 3 wa
mwaka 2011 wa kuwakopesha wafanyakazi wa Serikali fedha za kununulia
magari au pikipiki, samani na matengenezo ya magari. Ilikubaliwa kuwa
madaktari waitumie fursa hiyo.
Jambo la pili, ni kuhusu madaktari kupatiwa Green Card za Bima ya
Afya. Jambo hili lilikubaliwa na Serikali na Wizara ya Afya
imekwishachukua hatua za utekelezaji wake.
Jambo la tatu, ni kuhusu hatua za kinidhamu kuchukuliwa dhidi ya
Watendaji Wakuu wa Wizara ya Afya. Kwa pamoja walikubaliana kuwa suala
hilo liko nje ya mamlaka ya Kamati yao ya pamoja, waziachie mamlaka
husika za uteuzi. Uongozi wa juu wa Wizara umebadilishwa na sasa kuna
uongozi mpya. Lakini, jambo la kustaajanisha hata Waziri mpya wa Afya
alipowataka waonane kuzungumzia hoja walikataa kumuona. Kwanza
walisema hawaoni sababu kwa vile wameyazungumza na Kamati yake kwa
miezi mitatu bila ya mafanikio
Jambo la nne walilokubaliana ni kuhusu viongozi kulazimisha kupewa rufaa ya kutibiwa nje. Walikubaliana mambo mawili. Kwanza,
kwamba maelekezo ya Waziri Mkuu, Mhe. Mizengo Pinda kuwa madaktari
wazingatie maadili ya kazi zao na kukataa kutoa rufaa kwa mtu
asiyestahili awe kiongozi au asiwe kiongozi. Pili, walikubaliana
kuwa hospitali zilizopo ziboreshwe ili viongozi watibiwe hapa nchini.
Ukweli ni kwamba kufanya hivyo ndiyo sera ya Serikali. Nililieleza
hili mwezi Desemba 30, 2005 katika hotuba yangu ya kuzindua Bunge baada
ya kuchaguliwa kwa mara ya kwanza kuongoza nchi yetu.
Tumeiongeza sana bajeti ya sekta ya afya kutoka shilingi bilioni 300 2005/2006 hadi shilingi trilioni 1.2
mwaka 2011/12 na imekuwa ya tatu baada ya miundombinu na elimu.
Tumeziimarisha hospitali za Mikoa kwa vifaa tiba na wataalamu wa afya.
Kazi inaendelea katika hospitali za Wilaya. Tumewekeza katika Hospitali
ya Muhimbili. Hospitali hiyo ilivyo leo sivyo ilivyokuwa miaka sita
nyuma. Na kazi inaendelea hasa katika maeneo ambayo tunapeleka wagonjwa
nje. Matunda yake yanaanza kuonekana kwa upande wa figo, moyo, kinywa
na mipango inaendelea kwa upande wa ubongo na mishipa ya fahamu.
Tunaendelea kuimarisha mafunzo ya madaktari na madaktari bingwa, yote
kwa nia hiyo hiyo. Hivi sasa Chuo Kikuu cha Sayansi ya Tiba,Muhimbili
kinachukua wanafunzi wengi zaidi ya ilivyokuwa siku za nyuma na makazi
mapya ya chuo yanaendelea kuandaliwa ili kuchukua wanafunzi wengi zaid.
Mwaka 2005 tulikuwa na madaktari bingwa 46 mwaka huu tunao 520.
Ndugu Wananchi;
Jambo la tano ambalo pande zote mbili zilikubaliana ni kuhusu madaktari waliofukuzwa. Hawa ni wale Interns
waliokuwa wamerudishwa Wizarani kutoka Muhimbili na kupangiwa
hospitali za Temeke, Ilala, Mwananyamala na Lugalo. Hili ni jambo
ambalo lilikuwa limemalizika kitambo na wote walikuwa wamerudi
Muhimbili.
Jambo la sita ni kuhusu mapendekezo mbalimbali yaliyotolewa na
madaktari kuhusu kuboresha huduma ya afya. Mapendekezo hayo yalihusu
kutathmini sera na mpango wa afya ya msingi, bajeti ya afya kuwa asilimia 15
ya bajeti ya Serikali, kuwepo na utaratibu mzuri wa kuajiri madaktari
na kuboresha viwango vya ubora wa madaktari na kadhalika. Serikali
imeyaafiki mapendekezo hayo na yatafanyiwa kazi.
Jambo la saba, ambalo pande zote walilokubaliana ni kuhusu kuongeza
posho ya uchunguzi wa maiti. Hili ni jambo jipya halikuwepo mwazoni.
Hata hivyo, Serikali imelikubali na posho hiyo imeongezwa kutoka
shilingi 10,000/= hadi kufikia shilingi 100,000/= kwa daktari na shilingi 50,000/= kwa wasaidizi wake.
Ndugu Wananchi;
Kuna masuala matatu ambayo yamekuwa na muafaka kwa kiasi fulani na kutoafikiana kwa baadhi ya mambo. La kwanza
ni suala la kufanya kazi katika mazingira hatarishi. Serikali
imekubali hoja ya kuchukua hatua ya kuwalinda madaktari wanaofanya kazi
katika mazingira hatarishi. Serikali iliwaeleza kuwa watumishi wa kada
zote za afya watapatiwa chanjo dhidi ya maambukizi ya Hepatitis B na fedha zimetengwa katika bajeti ya 2012/13.
Aidha, Serikali imeeleza dhamira ya kurudisha posho ya mazingira
hatarishi kwa watumishi wa umma wanaostahili. Utekelezaji wake
utafanyika baada ya uchambuzi wa kina wa kubainisha mazingira hatarishi
ni yepi, viwango stahiki viwe vipi na nani hasa wahusike. Madaktari
wamekataa hili la kufanya uchambuzi, wanataka kiwango kiwe kama
wanavyotaka wao, yaani asilimia 30 ya mshahara na kianze mara moja.
Jambo la pili ambalo wamekubaliana nusu nusu ni kuhusu nyumba
za kuishi. Serikali imekiri wajibu wake wa kuwapatia madakari nyumba
za kuishi. Aidha, imeeleza mpango ulioanza wa kujenga nyumba 700 za madaktari kote nchini na kwamba hivi sasa ujenzi wa nyumba 90 unaendelea, 50 katika mkoa wa Mtwara na 40 katika mkoa wa Rukwa.
Kwa maeneo ambayo madaktari wanalipwa posho ya pango Serikali imesema
waajiri wataendelea kufanya hivyo kwa mujibu wa taratibu zilizopo kwa
watumishi wa umma wenye stahili ya kupewa nyumba. Jambo hilo
limekataliwa na Madakari na kutaka lazima walipwe asilimia 30 ya
mshahara kama posho ya nyumba. Serikali kwa upande wake imeona vigumu
kufanya hivyo na kuwasihi wakubali wanayotendewa wafanyakazi wengine
wote wa umma.
Jambo lingine ambalo lilikuwa na makubaliano ya nusu nusu ni kuhusu
posho ya kufanya kazi katika mazingira magumu. Pande zote mbili
ziliafikiana kuwa yapo baadhi ya maeneo nchini yanayo mazingira magumu
kwa watumishi wa umma hivyo hatua zichukuliwe kuwasaidia watumishi
hao. Serikali imekubali wajibu wa kuweka utaratibu wa kuboresha maisha
ya watumishi katika maeneo hayo. Kwa ajili hiyo, Serikali itatoa
mwongozo kwa mamlaka za ajira kuhusu namna ya kuwasaidia watumishi hao
kupunguza makali ya maisha katika kila eneo badala ya kutegemea posho
peke yake.
Kuhusu posho, Serikali imeeleza kuafiki kuwepo posho ya aina hiyo ila
itatekelezwa baada ya kufanya uchambuzi wa kuainisha mazingira husika,
kutambua watumishi waliopo na gharama zake.
Madaktari hawajakubali kusubiri zoezi la uchambuzi lifanyike,
wanataka Serikali ilipe posho hiyo sasa. Tofauti hapa si posho hiyo
kuwepo, bali ni rai ya Serikali ya kubaini maeneo yenyewe na kupanga
aina ya hatua na viwango vya posho kulingana na mazingira halisi ya
maeneo. Madaktari hawaoni haja ya kufanya hayo.
Ndugu Wananchi;
Mambo mawili hayakuwa na muafaka kabisa kati ya pande zetu
mbili. Jambo la kwanza ni posho ya kuitwa kazini (on call allowance).
Kwanza sina budi kueleza kuwa Serikali imekubali kuongeza posho hiyo.
Tangu Februari, 2012 posho iliongezwa kutoka shilingi 10,000/= hadi shilingi 25,000/= kwa daktari bingwa (Specialist), shilingi 20,000/= kwa dakari mwenye usajili wa kudumu (Registrars) na shilingi 15,000/=
kwa madaktari waliohitimu ambao wapo katika kipindi cha mafunzo kazini
(Interns). Viwango hivyo vya posho vinatumika hivi sasa.
Madaktari kwa upande wao hawakukubali uamuzi huo wa Serikali na kusisitiza walipwe asilimia 10
ya mshahara. Ugumu wa kukubali pendekezo la madakari ni kuwa sharti
la malipo haya ni mtu kuitwa kazini. Ukitaka ilipwe kiwango cha
mshahara ina maana kuwa hata kama daktari hakupangwa kuitwa au
alipangwa na hakutokea aendelee kulipwa. Hili haliwezi kuwa sahihi
kufanya. Linaweza kuwafanya baadhi ya madaktari kutokutimiza wajibu
wao kwa vile wana hakika mwisho wa mwezi malipo yako pale pale.
Ndugu Wananchi;
Jambo
la pili ambalo muafaka haukufikiwa baina ya Serikali na madaktari ni
kuhusu mshahara wa kuanzia kazi wa daktari. Madaktari wanataka uwe shilingi 3,500,000/= wakati Serikali inasema kiasi hicho hatukiwezi. Serikali imeeleza utayari wake wa kuongeza mshahara kwa kati ya asilimia 15 mpaka 20
kama ambavyo itafanya kwa watumishi wote wa umma katika mwaka huu wa
fedha. Kwa kiwango cha sasa cha mshahara wao, daktari ataanzia kati ya shilingi 1,100,000/= na 1,200,000/= kutegemea kiwango kipi hatimaye kitaamuliwa. Madaktari wamekataa katakata na wameng’ang’ania shilingi 3,500,000/=.
Ndugu Wananchi;
Huo
ndiyo mlolongo wa mambo yaliyozungumzwa na pande zote mbili na matokeo
ya mazungumzo yenyewe. Katika kikao cha sita kilichofanyika tarehe 30
Mei, 2012, upande wa Chama cha Madaktari ulisema kuwa kwa vile hoja ya
nyongeza ya mshahara haina mabadiliko hawakuona haja ya kuendelea na
majadiliano mpaka watakapowasiliana na wenzao. Waliahidi kutoa taarifa
ndani ya wiki mbili. Tarehe 12 Juni, 2012, Rais wa MAT aliandika barua
kwa Katibu Mkuu Utumishi ambaye ndiye kiongozi wa majadiliano kwa
upande wa Serikali, kuwa Madaktari wameikataa taarifa na ufafanuzi
waliopewa kutoka Serikalini kwa ujumla wake.
Ndugu Wananchi;
Baada ya majibu yale ya madaktari, tarehe 19 Juni, 2012, Serikali na
Madaktari walikwenda kwa Msuluhishi (CMA) kutoa taarifa kuwa mgogoro
umekosa usuluhishi kama sheria inavyotaka. Kwa pamoja pande zote mbili
zilikubaliana suala hilo lifikishwe Mahakama Kuu Kitengo cha Kazi.
Wakati pande zote zinasuburi mgogoro huu kufikishwa ngazi hiyo ya juu,
upande wa Madaktari ukatangaza kuwepo kwa mgomo kuanzia saa sita ya
usiku tarehe 23 Juni, 2012. Hatua hiyo haikustahili kwani suala lenyewe
halijafika mwisho wa kushughulikiwa kwa mujibu wa Sheria za Mahusiano
ya Kazi nchini.
Ndugu Wananchi;
Tarehe
22 Juni, 2012, Mwanasheria Mkuu wa Serikali akaenda Mahakama Kuu
Kitengo cha Kazi kulifikisha suala la tishio la mgomo na kuomba zuio la
muda kufanywa. Mahakama Kuu ilikubali ombi hilo na kuagiza kuwa mgomo
usitishwe. Juhudi za kumtafuta Rais wa MAT, Dkt. Namala Mkopi na
viongozi wengine wa MAT hazikufanikiwa, Ofisi ya MAT ilikuwa imefungwa
na simu zote za viongozi wa MAT zilikuwa zimezimwa. Hatimaye tarehe 25
Juni, 2012, alipatikana na kupewa amri hiyo ya Mahakama. Tarehe 26
Juni, 2012, Dkt. Mkopi alifika Mahakamani ambapo alikana kuwa yeye
hahusiki na kuitisha huo mgomo lakini hakumtaja aliyehusika. Pamoja na
rai hiyo, Jaji alimuamuru Rais wa MAT akawatangazie wanachama wake
kusitisha mgomo. Dkt. Namala Mkopi hajafanya hivyo hadi leo na mgomo
umekuwa unaendelea kinyume cha Sheria.
Ndugu Wananchi;
Wagonjwa
wanateseka na wengine kupoteza maisha kwa mgomo huu usiokuwa halali
kisheria ambao pia haustahili kuwepo hata kwa mujibu wa maadili ya
udaktari. Viongozi wa MAT na wenzao wanawaingiza Madaktari katika
mgogoro na Mahakama na waajiri wao isivyostahili. Ni vyema viongozi wa
Madaktari na madaktari wakatambua kuwa wanashiriki katika mgomo
usiokuwa halali ambao pia kiongozi wao mkuu amekana Mahakamani kuwa
hahusiki nao. Madaktari lazima watambue pia kwamba ajira zao
wanaziweka hatarini. Mfanyakazi ana kinga ya kutofukuzwa kazi na
mwajiri kwa kushiriki mgomo unaokubalika kisheria. Huu siyo.
Watapoteza ajira, hawana pa kukimbilia, hawana cha kiwalinda. Kwa
madaktari interns, wanahatarisha maisha yao kwani hawatapata cheti cha
kudumu wakishiriki mgomo usiokuwa halali. Lazima watafakari sana kwa
hayo wafanyayo.
Ndugu Wananchi;
Napenda kurudia maneno niliyoyasema tarehe 12 Machi, 2012,
kuwa kuboresha mishahara na maslahi ya wafanyakazi ni Sera ya Serikali
yetu kwa maelekezo ya Ilani ya Chama Tawala (CCM). Tumeitekeleza kwa
vitendo sera hiyo, hata hivyo ni ukweli ulio wazi kuwa nia yangu njema
tu pekee haitoshi, lazima uwezo wa kufanya hivyo uwepo. Kwa kulingana
na uwezo uliopo, tumeendelea kuboresha mishahara na maslahi ya
wafanyakazi hatua kwa hatua tangu tuingie madarakani. Tumefanya hivyo
kwa jumla kwa wafanyakazi wote na kwa kada mbalimbali za watumishi wa
umma.
Miongoni mwa wafanyakazi wa umma walionufaika na hatua hizo za Serikali
ni madaktari na watumishi wa kada nyingine za huduma ya afya. Tena
nadiriki kusema madaktari tumewapa upendeleo mkubwa kuliko watumishi
wengine wa umma. Upendeleo upo kwenye mafunzo ambapo wanafunzi wa
udaktari wanagharimiwa na Serikali kwa asilimia mia moja wakati
wanafunzi wenzao wa taaluma nyingine hawako hivyo.
Ndugu Wananchi;
Mwaka 2004/2005, mshahara wa kuanzia wa daktari ulikuwa shilingi 178,700/=, mwaka 2005/ 2006 tuliupandisha na kuwa shilingi 403,120/=. Tuliendelea kuupandisha mwaka hadi mwaka mpaka kufikia shilingi 957,700/=
wanazolipwa sasa. Kiasi hicho ni mara mbili ya mishahara ya watumishi
wa taaluma nyingine wenye shahada ya kwanza wanaoanza kazi ambao kwa
wastani hupata shilingi 446,100/=.
Tunafanya
hivyo kwa kutambua na kuthamini nafasi maalum ya madaktari katika
jamii na ukweli kwamba bado tunayo safari ndefu ya kuziba pengo la
madaktari nchini. Lakini inaonekana juhudi zetu zote hizo
hazithaminiwi.
Ndugu Wananchi;
Sina
budi kusisitiza kwamba tunapofanya hivyo tunaongozwa na uwezo tulio
nao wa kulipa. Kwa sasa hatuwezi kuwaahidi kuwa tunao uwezo wa
kuwalipa mshahara wa kuanzia wa shilingi 3,500,000/= na posho zote zile. Tukifanya hivyo malipo ya daktari anayeanza kazi yatakuwa shilingi 7,700,000/=. Kwa hakika kiasi hicho hatutakiweza. Si vyema kutoa ahadi hewa kwa watu tunaowaheshimu na kuwathamini kama walivyo madaktari.
Kutokana na ukweli huo basi kama daktari anayeona kuwa hawezi kufanya
kazi Serikalini bila ya kulipwa mshahara huo awe huru kuacha kazi na
kwenda kwa muajiri anayeweza kumlipa kiasi hicho. Nasi tutamtakia kila
la heri. Hana sababu ya kugoma ili ashinikize kulipwa mshahara huo.
Asisumbuke, hatalipwa mshahara huo. Isitoshe, hana sababu ya kuendelea
kuwa na mgogoro na mwajiri ambaye hana uwezo wa kumlipa anachokitaka.
Huna sababu ya kumpa usumbufu mwajiri wa kukuandikia barua ya kujieleza
au kukuachisha kazi. Kwa nini upate usumbufu wa kupata barua hizo na
kuzijibu. Kwa nini upate usumbufu wa kuachishwa kazi na kutakiwa
kuondoka kwenye nyumba ya Serikali ndani ya saa 24. Jiepushe na yote
hayo kwa kujiondoa mwenyewe. Usipofanya hivyo, mwajiri anakuwa hana
jinsi bali kukuondoa kazini maana unakwenda kinyume na sheria za kazi na
maadili ya kazi ya udaktari.
Mamlaka za ajira zimeanza kuchukua hatua hizo na wataendelea kufanya
hivyo kwa wote wanaoendelea kugoma. Najua baada ya hatua hizo
kuchukuliwa kuna manun’guniko ya kuonewa. Hivyo, mlitegemea mwajiri
afanyeje? Ni bora kufanya hivyo ili ajue hana daktari aweze kufanya
utaratibu wa kuziba hilo pengo na huyo ajae awe na mahali pa kuishi.
Vinginevyo atakuwa anajidanganya kuwa anae daktari ambae hayupo kazini
na wala hataki kufanya kazi.
Ndugu Wananchi;
Napenda
kuwathibitishia kwamba dhamira ya Serikali ya kuboresha maslahi ya
watumishi wa umma wakiwemo madaktari iko wazi. Tumekuwa tunafanya
hivyo, na tutaendelea kufanya hivyo kulingana na uwezo wa kibajeti. Ni
vyema watumishi wa umma wakatambua kuwa hatuwezi kutumia fedha zote au
kiasi kikubwa mno cha pesa za umma kulipana mishahara. Tukifanya
hivyo, Serikali itashindwa kutoa huduma muhimu kwa wananchi ambao ndiyo
wengi na wanastahili kuhudumiwa. Hata hizo huduma za afya tunazosema
ni duni tuziboreshe, hatutaweza kuziboresha kama tutatumia sehemu kubwa
ya pesa za Serikali kuwalipa mishahara wafanyakazi.
Hivi sasa matumizi ya mishahara ni asilimia 48 ya bajeti ya Serikali. Kiwango hicho ni kikubwa mno. Uwiano mzuri ni kuwa na matumizi ya mishahara yasiyozidi asilimia 35 ya bajeti na asilimia 65 zitumike kugharimia huduma na shughuli nyingine za maendeleo ya wananchi na taifa. Sisi tumezidi kwa asilimia 13. Hivyo, hatuna budi tukubali kujinyima kwa manufaa ya walio wengi.
Suala la Dkt. Steven Ulimboka
Ndugu Wananchi;
Kabla
ya kumaliza hotuba yangu, napenda kuungana na Watanzania wenzangu wote
kuelezea masikitiko yangu makubwa na kuhuzunishwa kwangu na kitendo
cha kinyama alichofanyiwa Dkt. Steven Ulimboka usiku wa tarehe 26 Juni,
2012. Kitendo hicho ni kinyume kabisa na mila na desturi zetu.
Watanzania hatujayazoea mambo hayo. Nimeelekeza vyombo vyetu vya ulinzi
na usalama kufanya uchunguzi wa kina ili ukweli ujulikane. Nimesema
kuwa ningependa ukweli huo ujulikane mapema ili tuondoe wingu baya la
kutiliana shaka na kulaumiana kunakoendelea hivi sasa.
Natambua kuwa Serikali nayo inatajwa katika orodha ya wanaotiliwa
shaka. Mimi nimeshangazwa sana na hisia hizo kwani siioni sababu ya
Serikali kufanya hivyo. Dkt. Ulimboka alikuwa mmoja wa kiungo muhimu
katika mazungumzo baina ya Serikali na Madkatari. Ni kweli kwamba yeye
si mtumishi wa Serikali, hivyo hakustahili kuwa sehemu ya majadiliano
haya. Kulikuwa na rai ya kutaka asiwepo, lakini nilisema wamuache
maadam Madaktari wanamuamini kuwa anaweza kuwasemea vizuri zaidi kuliko
wao wenyewe walioajiriwa na Serikali.
Ndugu Wananchi;
Kama
nilivyoeleza, mazungumzo yalienda vizuri na mafanikio makubwa
yamepatikana. Yapo maeneo machache na hasa eneo la mshahara ambalo
hatukuweza kukubaliana. Hapo tulipofikia si pabaya na tulikubaliana
sote kurudi kwenye mkondo wa Sheria kusaidiwa. Kwa nini Serikali
imdhuru Dkt. Ulimboka?
Na, kuhusu mgomo, Mahakama Kuu imekwishatoa amri ya kusitisha mgomo.
Anayekaidi amri ya Mahakama ananunua ugomvi na mhimili huo wa dola
ambao wenyewe una mamlaka ya kumtia adabu mtu huyo. Hivi baada ya
kufika hapo Serikali iwe na ugomvi na Dkt. Steven Ulimboka kwa sababu
ipi na jambo lipi hata iamue kumdhuru? Kama kuna mtu wa Serikali
kafanya, itakuwa kwa sababu zake binafsi na siyo za Serikali au kwa
kutumwa na Serikali.
Ndugu Wananchi;
Kwa
niaba yangu na kwa niaba ya Serikali natoa mkono wa pole kwa Dkt.
Steven Ulimboka na kumuombea apone haraka ili aungane na familia yake na
Watanzania wenzake katika ujenzi wa taifa. Kwa namna ya pekee
namshukuru na kumpongeza Bwana Juma Mgaza, kwa moyo wake wa huruma na
upendo na kwa hatua alizochukua za kumsaidia Dkt. Ulimboka.
Naomba kumaliza kwa kuwasihi madaktari kuacha mgomo na kurejea kazini.
Watanzania wenzenu wanateseka na kupoteza maisha. Muwe na moyo wa
huruma na upendo na msaada kwa wagonjwa kama kiapo chenu kinavyowataka.
Mungu Ibariki Afrika!
Mungu Ibariki Tanzania!
Asanteni kwa Kunisikiliza.
No comments:
Post a Comment